Doğal Polimerler İle Transdermal İlaç Taşıyıcı Sistemlerin Geliştirilmesi
Hazırlayan: Sevgi Güngör, Sedef Erdal, Yıldız Özsoy
İstanbul Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı
Girişimsel olmayan, oral ve parenteral yola alternatif olarak gösterilen transdermal
yol; özellikle tedaviye hasta uyuncunun yüksek olması, gerektiğinde tedavinin hemen
sonlandırılabilmesi, sabit hızda organizmaya ilaç verilmesi ile kararlı ilaç plazma
düzeyinin sağlanması ve hepatik ilk geçiş etkisinin ortadan kalkması gibi çeşitli
üstünlüklere sahiptir. Özellikle hastanın kendi kendine tedaviyi sürdürebilmesine
olanak sağlayan transdermal sistemler kronik tedavide kullanılan ilaçlar için oldukça
caziptir.
Transdermal ilaç taşıyıcı sistemler genel olarak doğal veya sentetik polimerler
kullanılarak membran veya matriks sistemler şeklinde hazırlanabilmektedir. Matriks
tipi transdermal sistemlerin formülasyonlarında, ilaç sentetik ve doğal kaynaklı bir
polimer matrikste dağıtılmaktadır. Sodyum aljinat ve kitozan doğal kaynaklı polimeler
olup, farklı tipteki farmasötik formülasyonlarda taşıyıcı olarak değerlendirilmektedir.
Gerek parenteral uygulamanın hasta açısından güçlüğü ve psikolojik etkisi gerekse
hepatik ilk geçiş etkisi nedeniyle oral yolla tedavide değişkenlik gösteren biyoyararlanım
sorunu göz önüne alındığında; Antiemetik ilaçlardan ondansetron’un ve Alzheimer
tedavisinde kullanılan donepezil’in transdermal yol ile uygulanmasının avantajlı bir
alternatif olacağı düşünülmektedir. Ayrıca kontrollü plazma düzeyinin sağlanabilmesi
ve diğer uygulama yollarına bir alternatif olması nedeni ile meydana gelebilecek yan
etkilerde azalma, hasta uyuncunun arttırması gibi pek çok nedenden dolayı da bu
ilaçların transdermal uygulanmasının tedavide tercih edileceği öngörülmektedir.
Bu projenin amacı; ondansetron ve donepezilin doğal polimerler ile matriks tipi
transdermal formülasyonlarının geliştirilmesi ve farmakokinetik parametrelerine
dayanarak hedeflenen deriden geçiş hızını sağlayan transdermal sistemin optimize
edilmesidir.