Kişiye Özgü ve Etkinliği Artırılmış Nanoinsulin Geliştirilmesi
Hazırlayan: Rıdvan SAY, Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi Kimya Bölümü
Fahrettin AKYÜZ, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı
Almila ŞENAT Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Biyokimya Ana bilim Dalı, Kimya Bölümü
Arzu ERSÖZ, Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi Kimya Bölümü
Proje Özeti:
Diabetes mellitus (DM) kanda glikoz konsantrasyonunun artması ile karakterize olan
bir düzensizliktir. Dünyada mortalite ve morbiditenin en önemli sebeplerinden biri olan
DM bugün 246 milyon insanı etkilerken, 20 yıl sonra ise bu rakamın 380 milyonu aşacağı
tahmin edilmektedir.
Diyabet tedavisi oral antihiperglisemik ilaçlar ve eksojen insulinlerden oluşur. Tedavi
edilmemiş diyabet ciddi mikro ve makro vasküler komplikasyonlara ve hatta ölüme yol
açabilir. Bundan dolayı, diyabetli hastalarda hem hastanın yaşam kalitesini artırmak
hem de hastalığın yol açtığı ek tedavi harcamalarının azaltılması için glisemik
kontrolün sağlanması önemlidir. Ticari olarak satılan insulin analoglarının yol açtığı
hipoglisemi, kilo alımı ya da iğne kullanımı korkularından diyabetli hastalarda glisemik
kontrol tam olarak sağlanamamaktadır. Bunun yanında ticari olarak satılan insulin
analogları hastalar üzerinde bazı yan etkileri sahip olabilir. İnsulin etkisinin uzatılması
için insuline doymuş bir yağ asidi bağlanması, başka parametreler üzerinde negatif
etkiye ya da insulin etkisinin hızlandırılması için amino asit dizilerinde yapılan değişiklik
insulin kullanımındaki zamanlama hatası nedeniyle hipoglisemi gibi ciddi durumlara
yol açabilir. Günümüzde insulin iletimi için önerilen alternatifler arasında transdermal,
ocular, nasal, pulmonar gibi yollar mevcuttur. Transdermal insulin iletimi, bu hormonun
metabolik yolakları atlayarak hedefine ulaşmasına imkân verirken, nasal insulin iletimi
kullanım kolaylığı ve iğne korkusunun ortadan kalkması gibi avantajlar sunmaktadır.
İlaç parçacıklarının küçültülmesi tedavinin etkinliğinin artması açısında olumlu
bir girişimdir. Polimerik nano partiküllerin geleneksel tedavi yöntemleriyle
karşılaştırıldığında terapötik tedavinin etkinliğinin artırılmasını sağlayan ilaç iletim
sistemlerinin hazırlanmasında başarı sağladıkları bulunmuştur.
Bu faktörler göz önüne alındığında: çalışmamızın amacı, diyabetli hastalardan
saflaştırılacak olan insulinlerden kendi yöntemimiz olan ANADOLUCA metodu ile
nanoinsulinler elde ederek, transdermal ya da nasal yollarla hastalara verilebilecek
nanoaygıt teknolojisi üretmektir. Bu yolla DB tedavisinde daha az insulin kullanılarak,
etki süreleri uzatılmış, yan etkileri azaltılmış ve kişiye özel bir tedavi alternatifi tedavi
teknolojileri geliştirilebilecektir.