Yeni Nesil Antibiyotik Olarak Çalışılan Antibakteriyel Doğal Peptip Türevlerinin Sentetik Polimerlerle Taklit Edilmesi
Hazırlaynlar:Tarık Eren, Esra Altay, Nihan Aytekin, Onur Karatuna, Mert Ülgen, Tanıl Kocagöz
Proje Özeti
Bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç kazanması enfeksiyon hastalıklarına karşı kullanılan ilaçların etkisini göstermesini önlemektedir. Hastane enfeksiyonları, sağlık harcamalarında ve enfeksiyona bağlı ölümlerde ayrıca önem taşımaktadır. Örneğin sadece Amerika’da yılda yaklaşık iki milyon kişide hastane enfeksiyonu ortaya çıkmakta ve yıllık 5 milyar dolar fazladan bir harcama gerektirmektedir. Bununla beraber yılda yaklaşık 50 bin kişi özellikle kateter enfeksiyonundan hayatını kaybetmektedir. Patojenik bakteriler hemen hemen her yüzeyde yaşar ve üreme imkanı bulur. Örnek olarak, telefonlar, çocuk oyuncakları, hemşirelerin giydiği tekstil malzemelerinde, vücut içerisinde kullanılan, kateter gibi plastik malzemelerin yüzeylerinde görülmektedir. Bu gibi malzemeler genelde antibakteriyel özelliğe sahip değildir ve enfeksiyona yakalanmada önemli bir rol teşkil ederler. Son zamanlarda yeni antibiyotiklerin geliştirilmesi, antibakteriyel yüzeylerin sentezlenmesi, bununla beraber bakterinin biofilm oluşmasını önlemek için çok çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Antibakteriyel polimerlerin sentezlenmesi sırasında dikkat edilmesi gereken başlıca özellikleri şöyledir: Geniş spektruma sahip olması, uzun süre ortam şartlarına dayanıklı olması, ucuz olması ve özellikle vücut içerisinde kullanılan implant malzemeler, bandaj ve yara bandı gibi malzemelerde toksik olmaması gerekmektedir. Amfifilik yapıdaki (Polimer ana zincirinin hidrofobik ve hidrofilik özelliğine aynı anda sahip olması) polimer ve peptit yapıları hücre zarını parçalar, dış ve iç çeperdeki osmotik basıncı etkilemesi sonucunda hücrenin ölümü gerçekleşir. Mekanizma incelendiğinde, hidrofobik etkileşmenin yanısıra, pozitif (+) yüklü polimer ile negatif (-) yüklü bakteri çeperinin etkileşmesi sonucu bakterinin ölümü gerçekleşmektedir. Bu sebeple, literatürde değişik hidrofobik özelliğe sahip ve katyonik gruplar içeren piridin, primer amin gibi tuzları içeren antibakteriyel katyonik polimerler yer almaktadır.