Bitkisel Bir Anti-Akne Topikal Formülasyon Geliştirme
Hazırlayan: Tülay AŞKIN ÇELİK, Özlem Sultan ASLANTÜRK, Adnan Menderes Üniversitesi,
Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü
Murat TELLİ, Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji ABD
Tuba GÜRAY, Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyokimya Laboratuvarı
Proje Özeti:
GİRİŞ: Genel olarak ‘sivilce’ adıyla bilinen akne (Acne vulgaris) hemen hemen tüm
bireyleri ömrü boyunca en az bir kez etkileyen son derece yaygın rastlanan deri
hastalıklarından biridir. Aknenin ortaya çıkışı genellikle ergenlik döneminde olmakla
birlikte, 25 veya üzeri yaşlarındaki kadın ve erkeklerde de rastlanabilmekte ve tedavi
edilmediği takdirde kalıcı izler bırakabilmektedir. Akne, etkilenen bireylerde azalmış
benlik saygısı, sosyal geri çekilme, utanç ve depresyon gibi önemli psikososyal sonuçlara
neden olabilmektedir. Ülkemizde bu konuda herhangi bir istatistiki bilgi olmamasına
rağmen, gençlerin %50 ile 60 kadarının akne için kozmetik ürünler kullandığı
sanılmaktadır. Bitkisel kökenli kozmetik ürünlerin allopatik tıpta kullanılan ürünlere
göre, temas allerjisi, lokal iritasyon, ışığa duyarlılık, kaşıntı, kızarıklık, cildin soyulması
gibi belirtilerde daha güvenilir olduğu kabul edilmektedir.
AMAÇ ve KAPSAM: Bu projenin amacı bir bitkisel anti-akne topikal formülasyonu
geliştirmektir. Bu amaçla; iyi birer antioksidant kaynağı ve anti-bakteriyel ve antiinflamatuar
ajan olduğu literatürde rapor edilen defne (Laurus nobilis L.) ve tarçın
ağacı (Cinnamomum verum L.) bitkilerinin yapraklarından elde edilecek metanol
ekstresini, Aloe vera konsantre tozunu ve çay ağacı yağını (tee tree oil) içeren üç
adet; ayrıca kazayağı (Carpobrotus acinaciformis L.) bitkisinin yapraklarından elde
edilecek metanol ekstresini, Aloe vera konsantre tozunu ve çay ağacı yağını (tee tree
oil) içeren üç adet olmak üzere toplam altı adet bitkisel anti-akne topikal formülasyonu
geliştirilecektir. Piyasada akne için çeşitli topikal bitkisel formulasyonlar olmasına
rağmen kazayağı ve tarçın ağacı yaprak ekstreleri kullanılarak geliştireceğimiz
bu formulasyon ilk kez kullanılacaktır. Geliştirilecek bu bitkisel anti-akne topikal
formülasyonlarının antibakteriyel etkileri anaerobik patojen bir bakteri olan ve akne
gelişiminde rol oynayan Propionibacterium acnes bakterisi üzerinde in vitro ortamda
denenecektir. Elde edilen formülasyonların, P.acnes bakterisi üzerindeki antibakteriyel
etkilerini belirlemek için modified agar well diffusion yöntemi kullanılacaktır. Antiakne
topikal formülasyonlarının P.acnes üzerindeki antibakteriyel etkileri standart bir
antibiyotik olarak tetrasiklin ile karşılaştırılacaktır.
SÜRE: Bitkisel anti-akne topikal formülasyonunu geliştirmek ve bitkisel formülasyonların
antibakteriyel etkilerini belirlemek için öngörülen süre 6 aydır.
BEKLENEN SONUÇ: Bu projenin sonucunda geliştirilecek bitkisel anti- akne topikal
formülasyonlarının, içereceği triterpenoidler, flavonoidler, tanninler ve saponinler
gibi sekonder metabolitler nedeni ile P.acnes üzerinde antibakteriyel etki oluşturarak
inflamatuar akne oluşumunu azaltması beklenmektedir.