Yeni Biyobozunur, Biyoaktif Yüzey Aktif Maddeler: Sentez ve Fizikokimyasal İncelemeleri
Hazırlayan: Sedat COŞGUN
Mihriban MUTLU, Salif DİATTA, Fatih Üniversitesi Kimya Bölümü
Proje Özeti:
Teknolojinin yaşam standartlarının sağlanması veya yükseltilmesi esnasında
gerçekleştirdiği olumsuz etkiler , iklim değişiklikleri ,çevre kirliliği,yenilenemez yaşam
kaynaklarının tüketilmesi,hızlı bir şekilde artan nüfusa sürekli olarak tarım alanlarının
feda edilmesi nedenleriyle “doğa”hızla tükenmektedir.
21.yüzyıl, bu bağlamda gerek avrupa gerekse dünya platformunda; sürdürülebilirlik,
yenilenebilir kaynak kullanımı, biyoçözünür ürünlerin kullanımı, karbon ayak izi,
çevre ve sağlık gibi değerlerin ön plana çıkararak doğaya ve doğala dönüş akımının
yaşanacağı bir süreç olacaktır.
Günlük yaşantımızı daha sağlıklı ve kaliteli hale getirmeyi amaçlayan kişisel bakım,
ev bakımı ve kurumsal temizlik formülasyonlarının en önemli kompenantı” yüzey aktif
maddelerdir”.2010 yılında dünya çapında tüketilen yüzey aktif madde miktarı 22 milyon
tona çıkmıştır.
Tüm bu bilgiler ışığı altında yüzey aktif maddelerin eldesi açısından sürdürülebilir,
yenilenebilir kaynak kullanımı adına yeni yaklaşımlara ihtiyaç vardır. Çalışmamız başlıca
kaynagı nişasta, şeker kamışı ve selüloz olan “Levulinik asidin (levulinic acid, şekil 1)
kullanılarak başta deterjan, kozmetik olmak üzere birçok alanda kullanabileceğimiz
yüzey aktif madde sentezidir. Levulinik asidin, kimya sektöründe gerek kendisi gerekse
elde edilen derivativleri ile non- toksik, biyobozunur aplikasyonlar için kullanılan bir
maddedir.
Sentez çalışmamız, levunilik asidi bağlantı modülü kullanılarak kullanım alanlarına
göre ( anti- mikrobiyal,anti fungal,anti oksidant...) hidrofob ve hidrofilik guruplarla
modifiye edilerek( HLB değerlerine göre) tri moduler spesifik yüzey aktif madde
sentezlenmesini içermektedir. Öncelikle fizikokimyasal ve biyolojik çalışmaların
yapılması adına ticari levulinik asit kullanılacak ve daha sonra bitkisel hemiselüloz
atıkları (son posa hali)ekstraktları kullanılacaktır.