Taze Meyve Ve Sebzelerin Raf Ömrünü Uzatmaya Yönelik Polietilen Esaslı Aktif Ambalajlar
Hazırlayan: Tolga GÖKKURT, Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,
Malzeme ve Metalürji Mühendisliği,
Zehra AYHAN, Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği
Proje Özeti:
Ülkemizde yapılan araştırmalar; mevcut muhafaza yöntemlerimizin yetersizliğinden
kaynaklanan nedenler ile ürettiğimiz taze meyve ve sebzelerin en az %40’ının
tüketilemeden atıldığını göstermektedir. Küresel ısınma, verimli toprak arazilerinin
azalması ve artan nüfus gibi nedenlerle milyonlarca kişinin en temel gıda maddelerine
ulaşamadığı günümüz koşullarında, bu kayıpların engellenmesi ve gıda ürünlerinin
raf ömürlerinin uzatılabilmesinin çok daha büyük bir öneme sahip olduğu açıktır.
Günümüzde; bu kayıpları engellemek amacı ile gerçekleştirilen çalışmalar,
ambalajlama teknolojileri üzerine yoğunlaşmıştır. Bu çalışmalarda; geleneksel ambalaj
materyallerine çeşitli aktif bileşenlerin katılması ile gıdanın raf ömrünü uzatabilecek
özellikler kazandırılmaya çalışılmaktadır.
Bu doğrultuda gerçekleştirilen çalışmamızda; ambalaj malzemesi olarak yaygın bir
kullanıma alanına sahip polietilen hammaddelerine, taze meyve ve sebze gibi hasat
sonrası solunum yapan ürünlerin raf ömrünü uzatabilecek özelliklerin kazandırılabilmesi
hedeflenmiştir. Bu hedefe ulaşabilmek için öncelikle alüminyum silikat esaslı
çeşitli mineralleri ihtiva eden katkı masterbatchleri ağırlıkça %4 ile %8 oranında
kullanılmıştır. Böylelikle malzemenin oksijen ve karbondioksit geçirgenlik değerleri
%32’e kadar arttırılmış, ayrıca malzemeye %96’a varan oranlarda etilen adsorbsiyon
özelliği de kazandırılabilmiştir. Bunun yanında yapıya katılan antifog katkılar ile zamana
bağlı olarak ambalaj yüzeyinde meydana gelecek su yoğunlaşmaları engellenmiş ve
böylece ambalajın görsel özelliklerini uzun süre koruması yanında, su yoğunlaşması
kaynaklı mikrobiyel faaliyetlerin de önüne de geçilebilmiştir.
Bu doğrultu da üretilen ambalajların fiziksel ve kimyasal özellikleri ise; taramalı
elektron mikroskop (SEM), diferansiyel taramalı kalorimetri (DSC), termogravimetrik
analizler (TGA), O2/CO2/H2O geçirgenlik analizleri ve mekanik test yöntemleri gibi
analizler neticesinde belirlenmiştir. Ayrıca bu ambalajlar içerisinde çeşitli taze meyve ve
sebzelerin muhafaza edilmesi ile gerçekleştirilen raf ömrü analizleri ile de etkinlikleri
tespit edilmiştir. Tüm bu çalışmalar neticesinde; özellikte %8 taze tut ve %8 antifog
katkı ihtiva eden polietilen esaslı ambalajların, muhafaza edilen ürüne (muz, çilek,
salatalık ve brokoli) bağlı olarak raf ömrünü iki ile on kat uzatabildiği belirlenmiştir.