PLASTİKLEŞTİRİCİLERİN PVC FİLMLERİN ÖZELLİKLERİ VE SU BUHARI TAŞINIM DAVRANIŞI ÜZERİNE ETKİSİ
Hazırlayan: Göksenin Kurt Çömlekçi, Sevgi Ulutan, Ege Üniversitesi, Mühendislik
Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü, Bornova, İZMİR 35100
Proje Özeti:
Dioktil ftalat (DOP), Avrupa Kimyasallar Ajansı (AKA) Üye Ülkeler Komitesi (MSC)’nin
Ekim 2008’deki toplantısında kullanımı izin gerektiren, SVHC (Yüksek Önem Arz Eden
Maddeler) listesine alınmıştır.
Esnek Polivinil Klorür (PVC) malzeme üretiminde, çevreye ve insan sağlığına olumsuz
etkileri nedeniyle kullanımı durdurulan DOP yerine kullanılabilecek plastikleştiricilere
gerek duyulmaktadır.
Polimer-plastikleştirici uyumunu öngörmek üzere polimer ve plastikleştiricinin
Hansen Çözünürlük Parametreleri kullanılabilmektedir. P-PVC filmlerin
yapısal farklılıkları ve reçine – plastikleştirici etkileşimi FTIR spektroskopisi ile
incelenebilmektedir. Bu projede DOP ve DOP’a seçenek oluşturabileceği düşünülen
plastikleştiriciler kullanılarak emülsiyon tipi Polivinil Klorür (PVC) ile hazırlanan
filmler incelendi. PVC-plastikleştirici etkileşimi, 686 cm-1 dalga sayısındaki C-Cl
bandının değişimi ile izlendi. Polimerin ve plastikleştiricilerin Hansen Çözünürlük
Parametreleri kullanılarak Bağıl Enerji Uzaklıkları hesaplandı. Bu uzaklıkların FTIR
spektroskopisi verileri ile korelasyonu araştırıldı.
Filmlerin su buharı taşınım özellikleri gravimetrik yöntem ve bu amaçla kurulmuş bir
membran düzeneği ile incelendi. Kinetik bir çalışma ile filmlerin su buharı ortamında
ağırlık artışı izlenerek su buharının filmlerde çözünürlüğü ve yayınırlığı sırası ile 2-20
(cm3H2O)/(cm3kPa) ve 0,03-0,28 x 10-7 (cm2/s) aralıklarında bulundu. Filmlerin
su buharı geçirgenlik katsayılarının 0,1-1,3x10-11 mol/(skPacm) aralığında olduğu
saptandı. Su buharı taşınım özelliklerinin, plastikleştirici türüne, yapısına, polimer ile
uyumluluğuna ve polimerde oluşturduğu serbest hacme bağlı olduğu gözlendi.
Projenin bundan sonraki aşamasında farklı plastikleştiriciler ve reçine tipleri
kullanılarak filmlerin üretimi ve karakterizasyonu ile genişletilmesi hedeflenmektedir.
Bu şekilde, yeni projede endüstriyel uygulamada en iyi sonuçları verecek, çevre
dostu plastikleştiricilerin seçimi konusunda yol gösterici bilgilerin ortaya çıkarılması
sağlanacaktır.
Anahtar Sözcükler: Plastikleştirici, Ftalat, PVC, Su Buharı Geçirgenliği, Çözünürlük
Parametresi
BİLGİLENDİRME: Bu projenin tamamlanan kısmı 08MÜH022 No ile Ege Üniversitesi
BAP kapsamında desteklenmiştir.