Taze Sebze ve Meyvelerin Korunmasında Mikotoksin Önleyici Olarak Sepiyolit Kullanımı
Hazırlayan: Nurcan TURAN CANDAN, Eskişehir Anadolu Lisesi
Proje Özeti:
Doğada çok yaygın olarak bulunan küf mantarları şeker ve azot içeren birçok maddeler
üzerinde gelişerek küflenme denilen olayı ortaya çıkarırlar. Depolamada, nakilde ve
pazarlamadaki teknolojideki hatalara veya noksanlıklara paralel olarak gıdalarda küfler
gelişerek ürettikleri mitotoksinleri ile insanda ve organizmalarda çok yönlü etkilerde
bulunurlar. Uygun ortamda saklanmayan bütün sebze ve meyveler çok kısa sürede
buruşup, çürürler. Buna neden olan mitotoksinler, toplandıktan sonra olgunlaşmaya
devam eden meyve, sebze ve çiçeklerde etilen gazı açığa çıkarırlar. Bu etilen gazı ise
olgunlaşma, yaşlanma ve çürümeyi hızlandırmaktadır.
Bu çalışmada çeşitli taze sebze ve meyvelerin saklanması ve depolanması sırasında
oluşabilecek küf mantarlarının engellenmesinde sepiyolit (lüle taşı) kullanımı
araştırılmıştır.
Domates, biber, nar, mandalina ve patlıcan gibi çabuk çürüyen sebze ve meyveler bu
çalışma esnasında çeşitli ortamlarda bekletilerek hangi durumlarda çabuk küf mantarı
oluşturduğu bu mantarların hangi ortamlarda hızla geliştiği incelendi.
Çalışmada örnek sebze ve meyveler ayrı ayrı polietilen buzdolabı torbalarında sepiyolitli
veya sepiyolitsiz olarak aynı ortamlarda saklandığında sepiyolit kullanımının sebze ve
meyvelerin raf ömrünü 10 gün uzattığı gözlenmiştir. Kabuksuz meyvelerde torbadaki
sepiyolitin su ile yıkanmada tamamen temizlendiği de anlaşılmıştır.
Bu çalışmada toz sepiyolitin yüksek adsorpsiyon özelliğinden dolayı ortamdaki nem
ve açığa çıkan etilen gazını tutularak sebze ve meyvelerin solunum hızı yavaşlatılmış
ve böylece mitotoksinlerin oluşumu için gerekli ortam engellenerek taze sebze ve
meyvelerin raf ömrü arttırılmıştır.