Yağ Asidi Esterlerinin Uretimi ve Yağlayıcılık Ozelliklerinin İncelenmesi
Hazırlayan: Esin DENİZ AYAN, Emine SERT, Ferhan S. ATALAY
Ege Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü Bornova, 35100, Izmir
Proje Özeti:
Mineral yağların kısıtlı kaynaklarının kazanımı ve yenilenebilir hammadelerin kullanımı
için değişik uygulama alanları için alternatif malzemelerin geliştirilmesi gerekmektedir.
Kısa sürede parçalanabilen yağlayıcıların üretimi için, sentetik yağ aside esteri olan
biyo yağlar mineral yağların yerini almaktadır. Son on yılda, yağ aside esterlerinin
üretim kapasiteleri birçok Avrupa Birliği ülkesinde artış göstermektedir.
Bu çalışmada, serbest yağ asitlerinin (FFA) butanol ile sülfürik asit varlığında
esterleşme reaksiyonu için çalışma koşullarının etkileri incelenmiştir. Deneyler
katalizör yüklemesi 0.5, 1 ve 7% (ağırlıkça), butanol/FFA mol oranı 1, 2 ve 6 iken 358, 368
ve 378 K sıcaklıklarda gerçekleştirilmiştir. Sıcaklık, katalizör yüklemesi ve butanol/FFA
mol oranında görülen artışların serbest yağ asidinin dönüşmesini artırdığı görülmüştür.
En verimli sonuç katalizör yüklemesi %7, butanol/FFA mol oranı 6 iken 378 K’de %49.9
FFA dönüşümü olarak elde edilmiştir.
Esterleşme reaksiyon mekanizması kompleks asit modeli ile bulunmuştur. Arrhenius
denklemi kullanılarak sıcaklığın kinetik parametrelerin üzerine etkisi incelenmiştir.
İleri reaksiyon için aktivasyon enerjisi 67.9kJ/mol olarak hesaplanmıştır.
Üretilen bu sentetik esterler çevre dostu yağlayıcılar için potansiyel hammaddelerdir.
Ayrıca bu çalıoşmada, asit değeri, viskozite, viskozite endeksi, renk, korozyon,
köpüklenme gibi bazı yağlayıcılık özellikleri test edilmiş ve ticari yağlayıcılarla
karşılaştırılmıştır.