Modifiye Şeker Pancarı Küspesinin Sulu Şerbetten Katyonların Ve Renkli Maddelerin Giderilmesinde Kullanılması
Hazırlayanlar:Hasan ARSLANOĞLU, Prof.dr. Fikret Tümen
Proje Özeti
Şerbetlerdeki katyonların iyon değiştiriciler ve membranlar gibi vasıtalar kullanılarak giderilmesiyle melas teşekkülünün azaltılması ön plana çıkmıştır. Diğer taraftan, daha beyaz renkli şekerler elde edilmesi için şerbetlerin renginin giderilmesi konusunda yoğun gayretler sarfedilmiştir. Bu alanda da sülfitasyon ve aktif karbon adsorpsiyonu yöntemleri önemli uygulamalar olarak sayılabilir. Ticari aktif karbonların pahalı maddeler olması nedeniyle, tarımsal artıklardan elde edilen düşük maliyetli karbonların, killerin ve zeolitlerin bu alanda kullanılması araştırılmıştır. Şeker pancarı küspesinden, saponifiye edilerek ve daha sonra sitrik asit ve fosforik asitle esterleştirilerek çeşitli modifiye ürünler elde edilmiştir ve bazı karakteristikleri belirlenen bu modifiye ürünleri kullanarak sulu şerbetten katyonların ve renkli maddelerin giderilmesi araştırılmıştır. Yapılan ardışık deneylerde işlemin endüstriyel uygulamasına ilişkin bulgular elde edilmiştir. Belirtilmesi gereken diğer önemli bir husus da, sitrik asitle ve fosforik asitle esterleştirme işlemlerinin şeker pancarı küspesinin katyon değiştirme yeteneğini artırdığıdır. Sonuç olarak sulu şerbetten gerek renk ve gerekse katyonların giderilmesindeki en etkin vasıtanın sitrik asitle modifiye edilmiş şeker pancarı küspesinin sodyum formu olduğu belirlenmiştir. Bu madde ile sulu şerbetin, 5 g l-1 dozunda 20 santigrad derecede 20’şer dakika süren 6 ardışık temasıyla Ca2 -Mg2 toplamı, K ve renk giderme etkinlikleri sırasıyla 49.7, 37.5 ve 43.7 olduğu tespit edilmiştir. Nihai bir sonuç olarak, bir şeker fabrikası artığı olan şeker pancarı küspesinin zararsız ve ucuz kimyasal maddeler kullanılarak, basit şartlarda modifiye edilmesiyle sulu şerbet gibi bir şeker fabrikasyonu ara ürününün ileri arıtımlarını gerçekleştirilmesinde kullanılabileceği ifade edilebilir.