Tavuk Dışkılarının Klinoptilolit Ve Pomza Taşı İle Aerobik Kompostlaştırılması
Hazırlayanlar:Hülya Yavuz Ersan, Sadiye Bilgiç Karabulut
Proje Özeti
Bu çalışmada ülkemizde yaşanan en önemli atık problemlerinden biri olan tavukdışkılarının boşluk malzemeleri varlığında kompostlaştırılması araştırılmıştır. Boşluk malzemelerinin kullanımındaki temel amaç, tavuk dışkısındaki boşluklarınarttırılmasıyla etkin bir aerobik bozunma sağlanmasıdır. Bunun yanı sıra boşlukmalzemelerinin yüksek adsorplama ve su tutma özelliklerinin de proses üzerindeolumlu etkilerinin olacağı düşünülmektedir. Klinoptilolitin yüksek amonyumadsorplama özelliği ile azot içeriği yüksek olan tavuk dışkısından kaynaklanankoku emisyonunun azaltılması ve son ürünün nütrient içeriğinin zenginleştirilmesi, pomzanın fosforu adsorplama özelliği ile fazla fosforun giderimi amaçlanmıştır. Boşluk malzemelerinin seçiminde kolay erişilebilirlik ve maliyet de dikkatealınmıştır. Kapalı reaktörlerde kesikli sistemle gerçekleştirilen kompostlaştırma prosesiyle, enfazla bozunmanın klinoptilolitin kullanıldığı reaktörde meydana geldiği veamonyumun adsorplanması ile ağır metal gideriminde klinoptilolitin iyi sonuçverdiği anlaşılmıştır. Fosfor gideriminde pomzanın fazla etkisinin olmadığıanlaşılmış, pomzanın adsorban özelliğinin proses parametrelerine bağlı olarakayrıca incelenmesi gerektiği düşünülmüştür. Proses sonunda yapılan analizlersonucunda elde edilen ürünlerin stabil, olgun ve patojen organizmalardan arınmışolduğu anlaşılmıştır. Doğal ve ucuz boşluk malzemelerinin kullanılmasıyla tavuk dışkıları daha etkin birbiçimde kompostlaştırılabilmekte ve bu sayede önemli derecede çevre kirliliğineyol açan atıkların bertaraf edilmesinin yanı sıra toprak iyileştirici madde eldesi demümkün olmaktadır.